کتاب ویژگی‌های تاریخی شهرنشینی در ایران دوره اسلامی اثر احمد اشرف است ؛ شهرنشینی در ایران را می‌توان در دو دوره تاریخی بررسی کرد: یکی دوران باستان و دیگری دوران اسلامی. میان این دو دوران طولانی همسانی‌ها و ناهمسانی‌هایی دیده می‌شود. شهرنشینی در دوره باستان از سه مرحله گذر کرده است: دوره پیدایش شهرها و رشد آرام شهرنشینی در شاهنشاهی‌های ماد و هخامنشی؛ دوم دوره تجربه بزرگ تاریخی و بنیان‌گذاری شهرهای خودفرمان به سبک شهرهای یونانی به دست فرمانروایان سلوکی و رشد شتابان شهرنشینی در عهد سلوکیان و پارتیان؛ سوم دوره درآمدن شهرهای یونانی‌وار به زیر فرمان دولت مرکزی در دوره ساسانی. در این نوشتار اما شهرنشینی در دوره اسلامی بررسی شده است.